Życie zaczęło się w lodzie kosmicznym zanim powstała Ziemia

Czy kiedykolwiek zastanawiałeś się, skąd wzięło się życie na Ziemi? Najnowsze badania opublikowane 21 kwietnia 2025 roku w prestiżowym czasopiśmie "Proceedings of the National Academy of Sciences" rzucają fascynujące światło na to odwieczne pytanie. Międzynarodowy zespół naukowców z Francji i USA dokonał przełomowego odkrycia sugerującego, że cykl Krebsa – fundamentalny proces biochemiczny, który zasila każdą komórkę naszego ciała – mógł rozpocząć się w lodzie międzygwiazdowym na długo przed powstaniem naszej planety.

Badacze z Instytutu Chemii w Nicei (CNRS) oraz Uniwersytetu Hawajskiego w Manoa przeprowadzili eksperymenty odtwarzające surowe warunki przestrzeni kosmicznej. W temperaturze bliskiej absolutnemu zeru (-263°C) i w próżni, symulowali działanie promieniowania kosmicznego na nanocząsteczki lodu podobne do tych znajdujących się w przestrzeni międzygwiazdowej. Wyniki eksperymentów były zdumiewające – w tych ekstremalnych warunkach formowały się wszystkie pośrednie cząsteczki cyklu Krebsa, w tym kwas cytrynowy i oksaloacetan.

"Zasadniczo oddychamy dzięki procesom chemicznym, które rozpoczęły się miliardy lat temu w cząsteczkach pyłu międzygwiazdowego" – stwierdzają naukowcy. To odkrycie rzuca nowe światło na jedną z największych zagadek nauki – przejście od prostych cząsteczek chemicznych do złożonych systemów biochemicznych, które definiują życie jakie znamy.

Co ciekawe, obserwacje teleskopu Jamesa Webba w obłoku NGC 1333, regionie aktywnego powstawania gwiazd, potwierdzają obecność podobnych lodowych struktur w kosmosie. Sugeruje to, że procesy zaobserwowane w laboratorium mogą być powszechne we wszechświecie, co zwiększa prawdopodobieństwo, że życie mogło powstać lub rozwinąć się również poza naszą planetą.

Odkrycie to ma głębokie implikacje dla teorii panspermii, która zakłada, że życie na Ziemi zostało zapoczątkowane przez materiał organiczny dostarczony przez komety i asteroidy. Wcześniejsze badania już wykazały obecność złożonych cząsteczek organicznych, takich jak cukry i aminokwasy, na asteroidach jak Ryugu. Teraz, z odkryciem mechanizmów cyklu Krebsa w lodzie międzygwiazdowym, teoria kosmicznego pochodzenia życia zyskuje kolejny silny argument.

Cykl Krebsa, znany również jako cykl kwasu cytrynowego, jest serią reakcji chemicznych zachodzących w komórkach, które przekształcają węglowodany, tłuszcze i białka w dwutlenek węgla i wodę, uwalniając energię niezbędną do funkcjonowania organizmów. Jest to centralny szlak metaboliczny wszystkich komórek aerobowych, od najprostszych bakterii po skomplikowane organizmy wielokomórkowe jak ludzie. Fakt, że tak fundamentalny proces mógł mieć swoje początki w kosmosie, zmienia naszą perspektywę na ewolucję życia i sugeruje, że podstawowe "przepisy" na życie mogą być uniwersalne w całym wszechświecie.

Odkrycie to otwiera również nowe drogi dla astrobiologii i poszukiwań życia poza Ziemią. Jeśli procesy biochemiczne mogą rozpoczynać się w lodzie międzygwiazdowym, to potencjalnie nadające się do zamieszkania strefy we wszechświecie mogą być znacznie bardziej rozpowszechnione niż wcześniej sądzono. Naukowcy planują wykorzystać zaawansowane teleskopy, takie jak Atacama Large Millimeter Array, do poszukiwania podobnych cząsteczek w przestrzeni kosmicznej oraz analizować komety i meteoryty pod kątem obecności składników cyklu Krebsa.

Warto zauważyć, że choć odkrycie to nie dowodzi definitywnie kosmicznego pochodzenia życia, to dostarcza kluczowego ogniwa łączącego prostą chemię kosmiczną ze skomplikowanymi procesami biologicznymi. Jest to fascynujący przykład, jak nauka nieustannie przybliża nas do zrozumienia naszych kosmicznych korzeni.

Być może życie jest nie tylko fenomenem ziemskim, ale kosmicznym zjawiskiem – procesem, który rozpoczyna się w lodowych głębinach przestrzeni międzygwiazdowej, aby ostatecznie rozkwitnąć na planetach takich jak nasza. To odkrycie przypomina nam, że jesteśmy nie tylko mieszkańcami Ziemi, ale prawdziwymi dziećmi gwiazd, powstałymi z kosmicznego pyłu i lodu, które kiedyś dryfowały między gwiazdami.