Zaskakujące odkrycie brazylijskich naukowców podważa teorię o pochodzeniu kukurydzy

Historia udomowienia kukurydzy, jednego z najważniejszych zbóż w dziejach ludzkości, wymaga przepisania na nowo. Przełomowe odkrycie dokonane przez naukowców z Uniwersytetu w Sao Paulo rzuca całkowicie nowe światło na proces transformacji tej rośliny z dzikiego przodka w uprawę, która zmieniła oblicze rolnictwa obu Ameryk.

Przez dekady świat naukowy był przekonany o jednoznacznej historii kukurydzy - według powszechnie przyjętej teorii, została ona udomowiona wyłącznie w Meksyku, skąd następnie rozprzestrzeniła się na pozostałe części kontynentu amerykańskiego. Jednak najnowsze badania przeprowadzone w dolinie Peruaçu, położonej w brazylijskim stanie Minas Gerais, około 7150 kilometrów od Meksyku, fundamentalnie zmieniają nasze rozumienie tego procesu.

Zespół brazylijskich naukowców przeanalizował imponującą kolekcję 296 próbek archeologicznych, obejmujących kolby, słomę i ziarno kukurydzy. Początkowo materiał ten został sklasyfikowany jako przykład niedokończonego procesu udomowienia. Jednak szczegółowa analiza genetyczna i morfologiczna ujawniła fascynujące podobieństwa z pierwotną rośliną, która dała początek meksykańskiej kukurydzy przed 9000 lat i która dotarła do południowo-zachodniej Amazonii około 6000 lat temu.

Odkrycie to ma przełomowe znaczenie dla naszego rozumienia ewolucji roślin uprawnych. Wskazuje bowiem, że proces udomowienia kukurydzy mógł przebiegać równolegle w różnych częściach obu Ameryk, prowadząc do powstania lokalnych odmian dostosowanych do specyficznych warunków środowiskowych. To podważa dotychczasowy paradygmat jednokierunkowego rozprzestrzeniania się upraw z pojedynczego centrum pochodzenia.

Szczególnie intrygujący jest kontekst czasowy tego odkrycia. Mimo że dowody archeologiczne potwierdzają obecność człowieka w dolinie Peruaçu już między 10 000 a 9 000 lat temu, kukurydza pojawiła się w tym regionie stosunkowo późno - około 1500 lat temu. Znalezione częściowo udomowione okazy datowane są na okres 1010-500 lat temu, co oznacza, że proces ten zachodził tuż przed przybyciem Europejczyków do Ameryki Południowej.

Dolina Peruaçu okazała się prawdziwym skarbcem archeologicznym, oferującym unikalne spojrzenie na rolę kukurydzy w kulturze przedkolumbijskiej. W lokalnych jaskiniach odkryto jedne z nielicznych na świecie malowideł naskalnych przedstawiających rośliny uprawne. Te starożytne dzieła sztuki nie tylko dokumentują obecność kukurydzy w życiu dawnych społeczności, ale również świadczą o jej znaczeniu kulturowym i religijnym.

Szczególnie wymownym świadectwem jest odkrycie w jaskiniach koszyków wypełnionych kukurydzą, prawdopodobnie stanowiących dary grobowe dla pochowanych tam przodków. Ten zwyczaj wskazuje na głębokie powiązanie między uprawą kukurydzy a praktykami religijnymi i pogrzebowymi dawnych mieszkańców tego regionu.

Image

Znaczenie tego odkrycia wykracza daleko poza granice archeologii. Zmusza nas do przemyślenia nie tylko historii rolnictwa, ale także sposobu, w jaki postrzegamy rozwój cywilizacji w Ameryce prekolumbijskiej. Wskazuje na istnienie złożonych sieci wymiany wiedzy i materiału roślinnego między różnymi regionami kontynentu, co świadczy o wysokim poziomie rozwoju kulturowego i technologicznego dawnych społeczeństw.

Odkrycie to może mieć również praktyczne znaczenie dla współczesnego rolnictwa. Zrozumienie różnych ścieżek udomowienia kukurydzy może pomóc w identyfikacji genów odpowiedzialnych za adaptację do różnych warunków środowiskowych, co może być kluczowe w kontekście zmian klimatycznych i potrzeby rozwoju bardziej odpornych odmian.

Przed naukowcami stoi teraz zadanie dokładniejszego zbadania mechanizmów, które doprowadziły do powstania częściowo udomowionych form kukurydzy w dolinie Peruaçu. Konieczne będą dalsze badania genetyczne i archeologiczne, które pomogą lepiej zrozumieć związki między różnymi populacjami kukurydzy w obu Amerykach.