Tajemnicze robaki w Czarnobylu okazały się odporne na promieniowanie

W miejscu, które większość ludzi kojarzy z największą katastrofą nuklearną w historii, naukowcy z New York University dokonali fascynującego odkrycia. W strefie wykluczenia wokół elektrowni jądrowej w Czarnobylu żyją mikroskopijne glisty, które nie tylko przetrwały w środowisku o ekstremalnie wysokim poziomie promieniowania, ale także zachowały swoje genomy w nienaruszonym stanie. 

To przełomowe odkrycie, opublikowane w prestiżowym czasopiśmie Proceedings of the National Academy of Sciences, może mieć ogromne znaczenie dla przyszłości medycyny.

Nicienie, bo o nich mowa, to niewielkie robaki, które już wcześniej zadziwiały naukowców swoimi niezwykłymi zdolnościami przetrwania. Te niepozorne stworzenia potrafią przeżyć zamrożenie przez tysiące lat i dostosować się do najbardziej ekstremalnych warunków środowiskowych. Jednak ich zdolność do funkcjonowania w silnie napromieniowanej strefie Czarnobyla przekracza wszelkie oczekiwania naukowców.

Zespół badawczy przeprowadził szczegółową analizę, pobierając próbki nicieni z różnych miejsc w strefie wykluczenia - z gleby, ściółki liściowej i rozkładających się owoców. Każdemu pobraniu próbek towarzyszyły dokładne pomiary poziomu promieniowania za pomocą specjalistycznych dozymetrów. To, co odkryli, było zdumiewające - mimo stałego narażenia na wysokie dawki promieniowania jonizującego, DNA tych stworzeń pozostało nietknięte.

Aby upewnić się co do wyjątkowości tego zjawiska, naukowcy przeprowadzili szeroko zakrojone badania porównawcze. Przeanalizowali piętnaście genomów nicieni z Czarnobyla, zestawiając je z próbkami pobranymi od podobnych organizmów z całego świata - z Niemiec, Filipin, Stanów Zjednoczonych i Australii. Wyniki były jednoznaczne - czarnobylskie nicienie nie tylko nie wykazywały poważnych uszkodzeń genetycznych, ale także nie znaleziono w ich DNA śladów mutacji, których można by się spodziewać po tak długotrwałej ekspozycji na promieniowanie.

To odkrycie otwiera zupełnie nowe perspektywy w dziedzinie badań nad odpornością na promieniowanie i mechanizmami naprawy DNA. Jak podkreśla profesor Sofia Tintori, kierująca badaniem, zrozumienie, w jaki sposób te niepozorne stworzenia chronią swój materiał genetyczny przed uszkodzeniami, może pomóc wyjaśnić, dlaczego niektórzy ludzie wykazują większą odporność na szkodliwe czynniki środowiskowe niż inni.

Implikacje tego odkrycia dla medycyny mogą być rewolucyjne. Poznanie mechanizmów, dzięki którym nicienie skutecznie chronią się przed skutkami promieniowania, może prowadzić do przełomu w leczeniu nowotworów. Możliwe, że w przyszłości uda się opracować nowe metody terapeutyczne, wykorzystujące wiedzę zaczerpniętą od tych niezwykłych stworzeń.