Szczury zostały sommelierami? Gryzonie potrafią rozróżniać odmiany białego wina

Międzynarodowy zespół naukowców dokonał fascynującego odkrycia w dziedzinie poznania zwierzęcego. Jak się okazuje, szczury potrafią rozróżniać odmiany białego wina, konkretnie Riesling i Sauvignon Blanc. Badanie przeprowadzone przez naukowców z Włoch, Wielkiej Brytanii, Austrii i USA rzuca nowe światło na zdolności poznawcze gryzoni i podważa dotychczasowe przekonania o umiejętnościach kategoryzacji zapachów przez zwierzęta.

Wyniki badania, opublikowane w prestiżowym czasopiśmie naukowym Animal Cognition, dowodzą, że gryzonie potrafią kategoryzować złożone zapachy bez posługiwania się językiem ani ludzką inteligencją. Jest to znaczące odkrycie, które może zmienić nasze rozumienie procesów poznawczych u zwierząt.

W eksperymencie wzięło udział dziewięć dorosłych samców szczurów domowych, które wcześniej przeszkolono w rozwiązywaniu problemów związanych z kategoryzacją zapachów. Metodologia badania była niezwykle precyzyjna – każdemu szczurowi przypisano jeden rodzaj wina jako "poprawny" (S+), a drugi jako "niepoprawny" (S-). Co istotne, podczas szkolenia zwierzętom prezentowano różne wina z tej samej odmiany, ale pochodzące z różnych zbiorów i regionów, co wykluczało możliwość zapamiętania pojedynczego zapachu.

Naukowcy zastosowali zautomatyzowany system dystrybucji zapachów. Szczury musiały włożyć nos do specjalnego otworu, aby pojawiła się dźwignia. Mechanizm nagradzania był prosty – jeśli szczur nacisnął dźwignię w reakcji na "właściwy" zapach, otrzymywał nagrodę w postaci jedzenia. Natomiast w przypadku błędu następował "time-out", czyli przerwa bez wzmocnienia. Proces szkolenia kontynuowano do momentu, aż szczury zaczęły prawidłowo rozpoznawać zapachy w 80% przypadków.

W fazie testowej eksperymentu szczurom podawano nowe wina z tych samych odmian, z którymi wcześniej nie miały styczności. Wyniki były imponujące – wszystkie dziewięć szczurów nauczyło się odróżniać oba wina, a większość była w stanie uogólnić zdobytą wiedzę na nowe próbki. Gryzonie naciskały dźwignię częściej, gdy wyczuły zapach wina z "właściwej" kategorii, co jednoznacznie potwierdza ich zdolność do generalizowania.

Statystyki mówią same za siebie – szczury poprawnie rozpoznały średnio 94% wytrenowanych win i 65% nowych. Ponadto osiem z dziewięciu gryzoni wykazało wysoką zdolność generalizacji, a u sześciu uzyskano statystycznie istotne wyniki.

Badanie to ma fundamentalne znaczenie dla naszego rozumienia procesów poznawczych u zwierząt. Wykazało ono, że złożona kategoryzacja węchowa nie wymaga języka ani typowo ludzkich zdolności poznawczych. Odkrycie to może mieć daleko idące implikacje dla badań nad percepcją zapachową oraz procesami poznawczymi u zwierząt i ludzi.

Czy zatem następnym razem, zamiast konsultacji z sommelierem, powinniśmy zapytać szczura o opinię na temat wina? Choć to żartobliwe pytanie, badanie pokazuje, jak fascynujące i nieodkryte pozostają zdolności zwierząt, które dzielą z nami planetę.