Rozwiązano tajemnicę płynnych rzek na starożytnym Marsie

Naukowcy z Planetary Science Institute w Arizonie dokonali przełomowego odkrycia, wyjaśniając, w jaki sposób na starożytnym Marsie przez długi czas utrzymywały się płynne rzeki i morza, pomimo silnego ochłodzenia powierzchni planety. Wyniki ich badań, opublikowane w czasopiśmie naukowym Journal of Geophysical Research: Planets, rzucają nowe światło na klimatyczną historię Czerwonej Planety.

Według danych geologicznych i mineralogicznych, około 4 milionów lat temu Mars był wystarczająco ciepły i wilgotny, aby utrzymać liczne rzeki, jeziora i ogromne morze północne. Jednak około 3,6 miliona lat temu klimat Marsa znacznie się ochłodził w wyniku stopniowej utraty atmosfery. Paradoksalnie, nawet w tych chłodniejszych czasach, na Marsie przetrwały rzeki, a nawet morza, co stanowiło zagadkę dla planetologów.

Kluczem do rozwiązania tego problemu okazała się symulacja powstawania lodu z dwutlenku węgla na południowym biegunie Marsa, przeprowadzona przez specjalistę z Planetary Science Institute, Petera Bühlera. Obliczenia wykazały, że 3,6 miliarda lat temu grubość południowej czapy polarnej planety osiągnęła 650 metrów. Ten lodowiec izolował ten region, zapobiegając ucieczce ciepła z wnętrza planety, a także wytworzył ciśnienie na powierzchnię. Połączenie tych warunków umożliwiło stopienie się lodu i wypłynięcie wody.

Z biegiem czasu woda przedostała się na tysiące kilometrów pod łukami lodowych tuneli, tworząc cztery duże kanały rzeczne, które wpadały do basenu Równiny Argir – gigantycznego krateru uderzeniowego o szerokości 1,7 tys. km i głębokości 5,2 km. Przez miliony lat rzeki subglacjalne wypełniały Argir wodą, tworząc obszar wodny wielkości Morza Śródziemnego. Wody było tak dużo, że Argir czasami wylewał się z brzegów, zalewając północne równiny Marsa.

Niestety, w końcu Mars stał się tak zimny, że woda w stanie ciekłym na jego powierzchni całkowicie zniknęła. Jednak odkrycie naukowców z Planetary Science Institute rzuca nowe światło na klimatyczną historię Czerwonej Planety i otwiera nowe perspektywy w badaniach nad jej przeszłością.