Przez Ziemię przetoczył się silny rozbłysk gamma

Rozbłyski gamma są jednymi z najbardziej imponujących zjawisk w galaktyce od czasu Wielkiego Wybuchu, a najpotężniejsze z nich astronomowie zauważyli w zeszły weekend. Wiązka promieniowania o wysokiej energii, która była 18 razy silniejsza niż istniejący rekord, przeszła w ostatnią niedzielę nad Ziemią.

Sygnał, oznaczony jako GRB 221009A, został zarejestrowany 9 października przez chińskie obserwatorium LHAASO, chociaż eksplozja, która go spowodowała, miała miejsce 1,9 miliarda lat temu. Rozbłysk gamma pochodził z kierunku konstelacji Strzały i był widoczny przez ponad dziesięć godzin, co czyni go jednym z najdłuższych zjawisk tego typu w historii ich obserwacji.

To nie jedyna dziwność. Stwierdzono, że GRB 221009A emituje najwyższą wykrytą energię. Energia tych wybuchów jest zwykle mierzona w gigaelektronowoltach (GeV), ale niektóre z nich zostały zarejestrowane przy energiach około 1 teraelektronowolta (TeV). Nowy rozbłysk gamma osiągnął rekordowe 18 TeV!

Najciekawsze jest to, że ten potężny wybuch przeleciał niesamowicie blisko Ziemi i dlatego był tak długi i wyraźnie widoczny. Astronomowie obserwujący to zdarzenie poinformowali, że mogą minąć dziesięciolecia, zanim wykryty zostanie kolejny tak jasny rozbłysk.

Image

Obserwatorium orbitalne Swift zauważyło GRB 221009A po jego odkryciu. Jasne pierścienie powstają w wyniku rozpraszania promieni rentgenowskich.

Chociaż nadal nie jest jasne, co dokładnie spowodowało ten rozbłysk gamma, głównym podejrzanym jest masywna gwiazda, która pod koniec swojego życia zapada się w czarną dziurę. Ten proces wystrzeliwuje w kosmos potężne strumienie cząstek, a także promienie rentgenowskie i gamma.

Warto zauważyć, że pomimo swojej intensywności i bliskości rozbłysk gamma jest nieszkodliwy dla Ziemi. Uważa się, że jeśli jeden z nich wybuchnie w naszej Drodze Mlecznej, może spowodować masowe wyginięcie. Na szczęście rozbłyski gamma są uważane za zdarzenia stosunkowo rzadkie, a prawdopodobieństwo bezpośredniego uderzenia promieni gamma w Ziemię jest znikome.