Opracowano rewolucyjną metodę badania populacji owadów na świecie

Brytyjscy naukowcy z Centrum Ekologii i Hydrologii (UKCEH) oraz Londyńskiego Towarzystwa Zoologicznego (ZSL) dokonali przełomu w metodologii badania populacji owadów. Ich innowacyjne podejście, opublikowane w prestiżowym czasopiśmie Science, może zrewolucjonizować nasze rozumienie globalnych trendów dotyczących tych kluczowych dla ekosystemów stworzeń.

Owady, choć często niedoceniane, stanowią najliczniejszą grupę zwierząt na Ziemi i pełnią niezbędne funkcje ekologiczne. Zapylają rośliny, przetwarzają odpady organiczne i stanowią podstawę diety wielu gatunków. Jednak spośród miliona znanych gatunków owadów, jedynie 12 100 zostało ocenionych przez Międzynarodową Unię Ochrony Przyrody (IUCN), a około 20% z nich uznano za zagrożone wyginięciem.

Dotychczasowe badania nad owadami koncentrowały się głównie na motylach, trzmielach i ważkach w Europie i Ameryce Północnej. Tymczasem dane z Azji, Ameryki Południowej i Afryki są niezwykle ograniczone, co utrudnia globalne zrozumienie stanu tych zwierząt i opracowanie skutecznych strategii ich ochrony.

Nowa metoda opracowana przez brytyjskich naukowców integruje cztery główne źródła danych, tworząc kompleksowy obraz zmian w populacjach owadów:

Po pierwsze, wykorzystuje obserwacje długoterminowe, które pozwalają śledzić trendy populacyjne na przestrzeni lat. Programy takie jak brytyjski Butterfly Monitoring Scheme dostarczają bezcennych informacji o zmianach liczebności motyli przez dekady.

Po drugie, metoda uwzględnia porównania przestrzenne, analizując różnice w liczebności i różnorodności owadów w różnych środowiskach - od obszarów miejskich po tereny naturalne. Pozwala to lepiej zrozumieć, jak lokalne warunki, w tym sposób użytkowania gruntów, wpływają na populacje owadów.

Po trzecie, badacze włączają wyniki eksperymentów kontrolowanych, które testują wpływ konkretnych czynników, takich jak stosowanie pestycydów czy zmiany temperatury, na owady. Przykładem mogą być badania pokazujące, że oświetlenie LED może zmniejszyć populacje owadów nawet o połowę.

Wreszcie, metoda wykorzystuje analizę ekspercką, czerpiąc z doświadczenia specjalistów, aby wypełnić luki w wiedzy, szczególnie w regionach słabo zbadanych, jak Afryka czy części Azji.

Ta zintegrowana metodologia pozwala na tworzenie prognoz dotyczących zmian w różnorodności biologicznej owadów w odpowiedzi na czynniki takie jak zmiany klimatu, zanieczyszczenie środowiska czy gatunki inwazyjne.

Nowe podejście znalazło już praktyczne zastosowanie w projekcie Global Insect Threat-Response Synthesis (GLiTRS). Ta międzynarodowa inicjatywa ma na celu stworzenie globalnego modelu reakcji na zagrożenia, który pozwoli przewidzieć, jak różnorodność biologiczna owadów zmienia się pod wpływem presji antropogenicznych, takich jak urbanizacja czy intensyfikacja rolnictwa.

Projekt GLiTRS analizuje, jak cechy funkcjonalne owadów, na przykład ich rola w zapylaniu, wpływają na reakcje na zmiany środowiskowe oraz jak te reakcje różnią się w zależności od regionu geograficznego. Co ważne, inicjatywa zachęca do współpracy, zapraszając partnerów z całego świata do dzielenia się danymi, co może zwiększyć zasięg i dokładność badań.

Chociaż metoda ta stanowi znaczący postęp, naukowcy przyznają, że napotyka również wyzwania. Brak danych z wielu regionów świata może ograniczać dokładność modelu, a integracja różnych źródeł informacji wymaga zaawansowanych technik statystycznych. Ponadto opinie ekspertów, choć cenne, mogą być subiektywne i wymagają starannej weryfikacji.

Mimo tych ograniczeń, zaproponowane podejście może znacząco przyspieszyć ocenę stanu owadów, unikając konieczności czekania dekad na zebranie kompletnych danych. Jest to szczególnie istotne w obliczu coraz bardziej alarmujących doniesień o globalnym spadku liczebności owadów, często określanym jako "apokalipsa owadów".

Metodologia ta ma również istotne znaczenie dla ochrony przyrody. Może pomóc w identyfikacji priorytetowych obszarów do ochrony oraz w opracowaniu polityk, które minimalizują negatywne wpływy działalności człowieka na owady. Projekt GLiTRS, integrując dane z różnych źródeł, może również zwiększyć świadomość społeczną na temat znaczenia owadów i konieczności ich ochrony.

W obliczu globalnego kryzysu różnorodności biologicznej, innowacyjne podejścia takie jak to zaproponowane przez brytyjskich naukowców są niezbędne dla skutecznej ochrony przyrody. Owady, mimo swojego niewielkiego rozmiaru, odgrywają ogromną rolę w funkcjonowaniu ekosystemów.