Naukowcy odkryli źródło potężnych burz na Marsie! Czerwona Planeta skrywa niezwykłą tajemnicę

Międzynarodowy zespół naukowców dokonał przełomowego odkrycia dotyczącego tajemniczych zjawisk klimatycznych na Marsie. Badania sugerują, że gigantyczne burze pyłowe, które regularnie pustoszą powierzchnię Czerwonej Planety, mogą być związane z nowo odkrytą, niezwykłą nierównowagą energetyczną.

Naukowcy z Uniwersytetu w Houston, wraz z badaczami z innych ośrodków naukowych w Stanach Zjednoczonych, Hiszpanii i Korei Południowej, przeprowadzili szczegółową analizę danych zebranych przez sondę Mars Global Surveyor. Wyniki ich badań rzucają nowe światło na skomplikowany system klimatyczny naszego planetarnego sąsiada.

W centrum zainteresowania naukowców znalazł się tak zwany radiacyjny budżet energetyczny (REB) - różnica między energią, którą planeta pochłania od Słońca, a tą, którą emituje w przestrzeń kosmiczną. Na Ziemi proces ten jest stosunkowo dobrze zbadany i zrównoważony - obszary tropikalne wykazują nadwyżkę energii, podczas gdy regiony polarne notują jej deficyt. Jednak na Marsie sytuacja okazała się znacznie bardziej skomplikowana.

Badania obejmujące okres pięciu lat marsjańskich (około 10 lat ziemskich) wykazały, że gdy na północnej półkuli Marsa panuje wiosna i lato, okolice bieguna północnego absorbują więcej energii niż emitują. Jednak prawdziwie fascynujące zjawisko zachodzi podczas wiosny na półkuli południowej. Wtedy Mars znajduje się najbliżej Słońca, co prowadzi do powstania ekstremalnej nadwyżki energetycznej obejmującej całą południową hemisferę.

To właśnie ta nierównowaga energetyczna może być kluczem do zrozumienia powstawania globalnych burz pyłowych. Gdy południowa półkula się nagrzewa, wzrasta również temperatura cienkiej warstwy atmosfery marsjańskiej, co stwarza idealne warunki do unoszenia cząstek pyłu. W efekcie powstają burze, które potrafią ogarnąć całą planetę na wiele miesięcy.

Co ciekawe, same burze pyłowe również wpływają na bilans energetyczny planety. Analiza danych z okresu jednej z takich burz, która rozpoczęła się w basenie uderzeniowym Hellas Planitia, wykazała, że unoszące się w atmosferze cząstki pyłu znacząco zmniejszają zarówno ilość absorbowanej energii słonecznej, jak i ciepła emitowanego przez powierzchnię Marsa.

Szczególnie interesujące jest porównanie bilansu energetycznego Marsa i Ziemi. O ile na naszej planecie deficyt energii występuje na biegunach, o tyle na Marsie sytuacja jest dokładnie odwrotna - to obszary tropikalne wykazują niedobór energii. Co więcej, według Larry'ego Guana, głównego autora badania, różnice w bilansie energetycznym między sezonami na biegunach Marsa mogą sięgać nawet 100%. Profesor Liming Li sugeruje, że może to być spowodowane cienką atmosferą planety, która utrudnia rozprowadzanie energii między obszarami tropikalnymi a polarnymi.

Odkrycie to nie tylko pogłębia naszą wiedzę o klimacie Marsa, ale ma również praktyczne znaczenie dla przyszłych misji eksploracyjnych. Zrozumienie mechanizmów powstawania potężnych burz pyłowych może pomóc w lepszym zabezpieczeniu przyszłych misji badawczych i ewentualnych baz na powierzchni Czerwonej Planety.