Mrówki z Florydy przeprowadzają ratujące życie operacje na swoich współlokatorach

Naukowcy dokonali niezwykłego odkrycia dotyczącego mrówek cieśli z Florydy (Camponotus floridanus). Te niewielkie owady okazały się zdolne do identyfikowania i leczenia ran swoich współlokatorów, co jest unikalnym zachowaniem w świecie zwierząt. Wyniki badań zostały opublikowane 2 lipca w czasopiśmie “Current Biology”.

Badania przeprowadzone przez zespół naukowców pod kierownictwem Erike Franka, ekologa behawioralnego z Uniwersytetu w Würzburgu, ujawniły, że mrówki te potrafią dokonywać zarówno oczyszczenia ran, jak i amputacji zainfekowanych kończyn u innych mrówek. Frank zauważył, że jest to pierwszy znany przypadek w królestwie zwierząt, gdzie systematyczna i wyrafinowana amputacja kończyny jest przeprowadzana przez członka tego samego gatunku.

W poprzednich badaniach z 2023 roku, zespół Franka odkrył, że afrykańskie mrówki Megaponera analis potrafią leczyć zakażone rany za pomocą substancji przeciwdrobnoustrojowych produkowanych w ich gruczołach. Jednak mrówki cieśle z Florydy nie posiadają takich gruczołów, co skłoniło naukowców do dalszych badań nad ich metodami radzenia sobie z ranami.

Badacze skupili się na dwóch rodzajach ran na nogach mrówek: laceracji na udzie oraz ranach na goleni. W eksperymentach zauważyli, że mrówki leczyły rany na udach poprzez oczyszczanie ran za pomocą swoich szczęk, a następnie amputację kończyny poprzez wielokrotne gryzienie. Rany na goleni były natomiast leczone wyłącznie poprzez czyszczenie.

Wyniki badań były zaskakujące. Przeżywalność mrówek z ranami na udach wzrosła z mniej niż 40% do 90-95% po amputacji, podczas gdy przeżywalność mrówek z ranami na goleni poprawiła się z 15% do 75% po oczyszczeniu. Naukowcy sugerują, że mrówki decydują się na amputację tylko w przypadku ran na udach ze względu na ograniczenia czasowe. Amputacja zajmuje mrówkom co najmniej 40 minut, co jest istotnym czynnikiem w kontekście rozprzestrzeniania się infekcji.

Po przeprowadzeniu mikro-skanów CT mrówek, naukowcy doszli do wniosku, że uszkodzenie mięśni pompujących krew w udzie spowalnia krążenie, co daje mrówkom wystarczająco dużo czasu na amputację kończyny przed rozprzestrzenieniem się infekcji. Golenie mrówek mają stosunkowo niewiele tkanki mięśniowej, więc infekcje mogą rozprzestrzeniać się szybciej, co sprawia, że amputacja byłaby zbyt czasochłonna.

Erik Frank podkreślił, że zdolność mrówek do diagnozowania ran i dostosowywania leczenia jest unikalna i może być porównywalna jedynie do ludzkiego systemu medycznego. Zdolności te są wrodzone, a naukowcy nie znaleźli dowodów na to, że mrówki uczą się tych umiejętności.

Obecnie zespół badawczy rozszerza swoje badania na inne gatunki mrówek, które nie posiadają specjalnych gruczołów przeciwdrobnoustrojowych, aby sprawdzić, czy również one są zdolne do przeprowadzania operacji. Wyniki tych badań mogą dostarczyć dalszych fascynujących informacji na temat ewolucji zachowań społecznych i medycznych wśród owadów.