Genomy człowieka i szympansa różnią się znacznie bardziej niż sądzono

Nowe badanie opublikowane w czasopiśmie Nature rewolucjonizuje nasze rozumienie podobieństwa genetycznego między człowiekiem a szympansami. Dotychczas powszechnie przyjmowana była teoria o zaledwie 1% różnicy między genomami obu gatunków, jednak najnowsze kompletne sekwencjonowanie genomów wielkich małp ujawnia znacznie większe rozbieżności.

Międzynarodowy zespół naukowców po raz pierwszy wykonał pełne sekwencjonowanie genomów małp człekokształtnych, obejmujące szympansy, bonobo, goryle, orangutany i siamangi. Poprzednie badania genomowe były niepełne i wykorzystywały genom ludzki jako wzorzec referencyjny, co skutkowało "uczłowieczeniem" sekwencji małp i sprawiało, że wyglądały one bardziej podobne do ludzkiego genomu niż w rzeczywistości.

Profesor Katerina Makova i jej zespół zastosowali zaawansowane techniki sekwencjonowania telomer-do-telomeru, pozwalające odczytać długie segmenty DNA bez przerw. Ta metoda ujawniła, że wcześniejsze badania "skupiały się jedynie na stosunkowo niewielkich różnicach" i wykluczały regiony zawierające strukturalne różnice na dużą skalę.

Najważniejsze odkrycie, choć ukryte w danych technicznych, pokazuje że genomy człowieka i szympansa różnią się o około 14,9%. Analiza obejmowała zarówno pojedyncze warianty nukleotydowe (około 1,5% różnicy), jak i "rozbieżność luk" - fragmenty genomu, które po prostu nie występują u jednego z gatunków (około 13,3% różnicy).

Dla pozostałych małp człekokształtnych różnice są jeszcze większe: bonobo - około 14-16%, goryle - nawet 29,3%, a orangutany sumatrzańskie - około 20%. Szczególnie interesujące są różnice w chromosomach płciowych - ludzki chromosom Y różni się od szympansiego aż o 56,6%.

Te rewolucyjne ustalenia podważają fundamentalne założenia dotyczące ewolucji człowieka i pokazują, że różnice genetyczne między nami a naszymi najbliższymi krewnymi w świecie zwierzęcym są znacznie większe niż dotychczas sądzono.