Europejska sonda odkrywa gigantyczne pęknięcie w powierzchni czerwonej planety

Mars jest dla Ziemian wyjątkową planetą. Nie ma w tym nic dziwnego, jeżeli zwrócimy uwagę na fakt, że tylko na tej planecie będziemy w stanie w najbliższych dekadach wylądować, a być może nawet zamieszkać. Trzeciego takiego globu w Układzie Słonecznym nie ma, a do innych układów planetarnych zapewne żaden człowiek nie poleci jeszcze przez kilkaset dobrych lat. Mars przyciąga nas swoją tajemniczością i możliwościami, jakie oferuje do badań i ewentualnej kolonizacji.

W ostatnim czasie Europejska Agencja Kosmiczna (ESA) opublikowała nowe, wysokiej rozdzielczości zdjęcia powierzchni Marsa wykonane przez sondę Mars Express. Jedno z najciekawszych odkryć dotyczy gigantycznego pęknięcia w powierzchni Marsa, znanego jako Aganippe Fossa. To struktura geologiczna o długości około 600 km, która została sfotografowana z niespotykaną dotąd dokładnością.

Póki co żaden człowiek jeszcze nie dotarł na Marsa, więc wszystkie informacje i zdjęcia z powierzchni docierają do nas dzięki orbiterom, lądownikom, łazikom i dronom. Powierzchnia Czerwonej Planety na wiele sposobów przypomina miejsca, które możemy znaleźć na powierzchni Ziemi. Choć mówimy o planecie, na której być może przez całe ponad cztery miliardy lat nigdy nie było żadnego życia, to jednak spoglądając na zdjęcia z łazików widzimy bezkresne wydmy, wzgórza, doliny, kratery, które na wiele sposobów przypominają struktury naturalne na powierzchni naszej planety. 

Aganippe Fossa, zlokalizowana u podnóża ogromnego wulkanu Arsia Mons, została po raz pierwszy zaobserwowana przez astronomów w 1930 roku i oficjalnie nazwana w 1976 roku. Nowe zdjęcia wykonane przez sondę Mars Express 13 grudnia 2023 roku pozwalają na dokładne zbadanie tej struktury. Mars Express krąży wokół Marsa od ponad dwóch dekad, dostarczając cennych danych na temat geologii, atmosfery i historii tej planety.

Image

Sonda Mars Express, wyposażona w wysokiej rozdzielczości kamerę stereo (HRSC), uchwyciła obrazy, które pokazują nie tylko pęknięcie, ale także różnorodność otaczającego krajobrazu. Z jednej strony Aganippe Fossa teren jest nierówny, pełen pagórków i bruzd, a z drugiej strony powierzchnia jest gładka, pokryta pasami przypominającymi wzory zebry. Te różnice krajobrazowe są prawdopodobnie wynikiem erozji wiatrowej i historycznych przepływów lawy, które ukształtowały tę część Marsa.

Geologowie są zdania, że Aganippe Fossa powstała w wyniku wznoszenia się magmy pod masywnym kompleksem wulkanicznym Tharsis, co spowodowało rozciąganie i pękanie skorupy Marsa. Arsia Mons, jeden z trzech wulkanów Tharsis Montes, wznosi się na wysokość 12 mil (około 20 km) i ma średnicę 435 km. Wulkan ten, obok Ascraeus Mons i Pavonis Mons, tworzy charakterystyczną linię prostopadłą do równika Marsa. Naukowcy sądzą, że aktywność wulkaniczna w tej części planety mogła trwać nawet do 50 tysięcy lat temu, co oznacza, że Mars jest geologicznie bardziej aktywny, niż wcześniej sądzono.

Zdjęcia Aganippe Fossa dostarczają także nowych informacji na temat dynamiki powierzchni Marsa. Widoczne są zarówno ślady dawnych przepływów lawy, jak i osady lodowe, co wskazuje na złożoną historię klimatyczną i geologiczną tej planety. ESA podkreśla, że badania nad Aganippe Fossa mogą dostarczyć ważnych wskazówek dotyczących przeszłych warunków na Marsie, w tym obecności wody, która mogła wspierać życie.

Dzięki sondzie Mars Express możemy przyjrzeć się Marsowi z niespotykaną dotąd dokładnością. Badania takie jak te są kluczowe dla przygotowań do przyszłych misji załogowych na Marsa, które mogą odbyć się w ciągu najbliższych dekad. Obserwacje i analizy danych z Mars Express pomagają naukowcom zrozumieć, jakie warunki mogą panować na powierzchni Marsa i jakie wyzwania czekają na przyszłych astronautów.

Mars Express odkryła gigantyczne pęknięcie w powierzchni Marsa, które dostarcza cennych informacji na temat geologicznej i klimatycznej historii planety. Aganippe Fossa jest imponującym przykładem na to, jak złożona i dynamiczna jest powierzchnia Marsa. Przyszłe badania nad tą strukturą mogą pomóc w lepszym zrozumieniu procesów, które kształtowały Marsa i które mogą mieć znaczenie dla przyszłych misji eksploracyjnych.