150 znajomości to za dużo dla człowieka. Mózg nie radzi sobie z większą liczbą relacji

Choć w mediach społecznościowych możemy mieć tysiące znajomych, najnowsze badania naukowe ujawniają zaskakujący fakt – ludzki mózg jest biologicznie zaprogramowany na utrzymanie maksymalnie 150 stabilnych relacji społecznych. Ta granica, nazwana „liczbą Dunbara”, nie jest przypadkowa i wynika z ograniczeń naszej ewolucyjnej historii.

Robin Dunbar, brytyjski antropolog, w latach 90. XX wieku zaobserwował, że u naczelnych istnieje ścisła korelacja między rozmiarem kory nowej mózgu a wielkością grup społecznych. Badając relację między wielkością mózgu a społecznym funkcjonowaniem naczelnych, odkrył, że ludzki mózg pozwala na utrzymanie około 150 stabilnych relacji – to właśnie ta liczba znana dziś jako „liczba Dunbara”.

Co ciekawe, ograniczenie to powtarza się w różnych kulturach i okresach historycznych. Średnia wielkość neolitycznych wiosek wynosiła około 160 osób, rzymskie jednostki wojskowe liczyły około 150 żołnierzy, a nawet współczesne sieci kontaktów w firmach często nie przekraczają tej granicy. Korporacja Gore-Tex, znana z produkcji materiału Gore-Tex, odkryła metodą prób i błędów, że gdy więcej niż 150 pracowników pracuje w jednym budynku, pojawiają się problemy społeczne.

Najnowsze badania neuroobrazowania potwierdzają, że wielkość sieci społecznych jest bezpośrednio powiązana z anatomiczną strukturą konkretnych obszarów mózgu. Badacze wykazali, że objętość kory oczodołowo-czołowej oraz amygdali (ciała migdałowatego) jest liniowo powiązana z wielkością sieci społecznej danej osoby. Im większa objętość tych struktur, tym więcej relacji społecznych osoba jest w stanie utrzymać.

Nasze sieci społeczne mają strukturę koncentryczną, składającą się z warstw o różnej bliskości emocjonalnej. W centrum znajduje się 3-5 najbliższych osób, z którymi spędzamy najwięcej czasu i którym najbardziej ufamy. Następnie mamy około 15 dobrych przyjaciół, dalej około 50 bliższych znajomych, a na zewnętrznej warstwie około 150 osób, które znamy na tyle dobrze, by nie czuć skrępowania, dołączając do nich przy przypadkowym spotkaniu.

W erze mediów społecznościowych mogłoby się wydawać, że te biologiczne ograniczenia zostały przezwyciężone. Przecież wiele osób ma setki, a nawet tysiące „znajomych” na platformach takich jak Facebook czy Instagram. Jednak badania pokazują, że nawet w sieci liczba osób, z którymi regularnie wchodzimy w interakcje, zbliża się do magicznej liczby 150. Pozostałe kontakty to raczej przypadkowe znajomości lub osoby, z którymi nie utrzymujemy rzeczywistych relacji.

Co ciekawe, nowsze badania kwestionują uniwersalność liczby Dunbara. Szwedzcy naukowcy przeprowadzili ponowną analizę danych, wykorzystując nowoczesne metody statystyczne, i otrzymali znacznie szerszy przedział – od 2 do ponad 520 osób. To sugeruje, że sztywne trzymanie się konkretnej liczby może być nadmiernym uproszczeniem.

Niezależnie od dokładnej wartości, badania nad liczbą Dunbara przypominają nam o naszych biologicznych ograniczeniach. W świecie, w którym liczba połączeń cyfrowych stale rośnie, warto pamiętać, że nasza zdolność do tworzenia i utrzymywania prawdziwych, znaczących relacji pozostaje ograniczona przez ewolucyjną strukturę naszego mózgu.

Zrozumienie tych ograniczeń może pomóc nam lepiej zarządzać naszymi społecznymi zasobami i skupić się na jakości, a nie ilości relacji. Być może największym wyzwaniem współczesnego życia społecznego nie jest zdobycie jak największej liczby znajomych, ale mądre gospodarowanie naszą ograniczoną zdolnością do tworzenia głębokich, satysfakcjonujących więzi z innymi.

Źródła:

https://en.wikipedia.org/wiki/Dunbar’s_number
https://pmc.ncbi.nlm.nih.gov/articles/PMC8103230/
https://www.sciencedaily.com/releases/2021/05/210504211054.htm
https://psychsafety.com/psychological-safety-82-dunbars-number-and-team…
https://www.scientificamerican.com/article/social-network-size-linked-b…